Kijk, zie je dit poppetje? Dit is de ingezwachtelde gewonde uit mijn playmobielset die werkelijk alles gebroken lijkt te hebben.
Als systemisch coach werk ik regelmatig met deze set. Cliënten kunnen dan makkelijk inzicht krijgen in hun innerlijke beelden en de dynamieken die spelen in de omstandigheden in hun leven.
Je zou misschien denken dat deze ingezwachtelde ingezet zou worden als een zieke in de familie. Maar de cliënt die nu bij me was zag dat anders.
Controleren
Ze kwam omdat ze zich vreselijk zorgen maakte over haar dochter met haar kinderen. Ze zag haar werkelijk in zeven sloten tegelijk lopen en in alle hoeken loerde gevaar. Haar angst maakte de relatie met haar dochter moeilijk. Ze had de neiging om haar voor alles te waarschuwen en om alles te willen controleren.
Ze had al eerder een traject bij mij gedaan en gelukkig kwam ze om te kijken naar wat er nu speelde en wat ze daar zelf aan kon doen, omdat de relatie met haar dochter op het spel stond.
Ik vroeg haar poppetjes te kiezen voor zichzelf en haar dochter met gezin. Ze plaatste ze in de ruimte, met een flinke afstand, zo machteloos voelde ze zich. Op mijn vraag wat er tussen haar en haar dochter in stond was ze een tijdje stil. Toen deed ze een graai in de bak. Ze legde hem midden in het veld tussen hen in.
‘Het is weer mijn verwonde zelf’, zei ze timide.
Overlevingsstrategie
We hebben allemaal een ‘verwonde zelf’. Dat stuk in ons dat vroeger, vaak in de vroege jeugd, ontstaan is uit angst, verdriet, of boosheid in een situatie die als zo overweldigend en onveilig werd ervaren dat we onze emoties niet hebben kunnen hanteren. De oplossing was om een (schijn)veiligheid te creëren, een manier om wel met de situatie te kunnen dealen, een overlevingsdeel.
Het gevolg is dat later in situaties die enigszins op de oude lijken we gaan projecteren. De situatie van nu is echter niet die van vroeger en de reactie is dus meestal disproportioneel. De strategie die vroeger zo goed geholpen heeft dient nu niet.
Zolang we deze verwonding niet kennen en niet geheeld hebben blijft deze ons onbewust zeer doen en lastig vallen.
Deze cliënt herkende het gelukkig snel. En ja, je kunt tegenwerpen dat het toch weer de kop op stak. Ja, dat is zo. En dat is ook oké. Die mechanismes zijn soms hardnekkig, blijven op een diepe laag onderdeel van onszelf. Maar het scheelt echt al veel als je ze kent en herkent. Dat op zich is al helend.
Je verwonde zelf. Ken jij de jouwe?